Infin torniemo à scheua
O spaçio o no l’é unna struttua predefinia, unna cornixe inta quæ i òmmi e a collettivitæ ambientan e seu açioin, ma unna construçion soçiale dinamica: “A societæ a s’organizza – into senso che a piggia forma – into spaçio into fâlo a l’organizza, a modifica, à dà forma a-o spaçio mæximo” (Bagnasco). Donca reconstruî o processo de concettualizzaçion do spaçio o diventa un mòddo pe riconstruî e transformaçioin da mæxima idea de mondo e evoluçioin da societæ. “No se doviëscimo ciù domandâ cöse segge o spaçio in lê – elemento assoluo ò relativo ò ancon relaçionâ – çercâ de comprende comme questo o vëgne concettualizzou rispetto a-e differenti human practices che o contëgne” (Harvey).
O serrâ de scheue into sto periodo de pandemia da Covid-19, coscì improvisa e sarvæga, violenta ma a-o stesso tempo scilente – de belle vòtte manco nominâ ni a mæxima scheua, ni i attoî primmäi, i scoläi, i figgeu, i zoeni, o còrpo di insegnanti e di bidelli, i lavoratoî demense, e famigge – o l’à fæto emerge ancon de ciù quante o beseugno de unna neuva e efficace rimodulaçion di spaçi che ghe son assegnæ a segge ormai a stradda meistra da piggiâ. E con lê un neuvo appròccio a-a didattica, paròlla che no sò viatri, ma mi oua assòçio automaticamente à l’atra paròlla abusâ comme tutto, distansa.
Inte sti quattro longhi meixi ò avuo mòddo de approfondî de amixiçie nasciue, se peu pròpio dî coscì, tra i banchi de scheua, co-i genitoî che – comme mi – dòppo un pö “no ghe l’an ciù fæta”, e emmo constatou a presensa drento e feua de niatri, di nòstri figgi, de unn’enòrme veuo, un scilençio da vegnî sordi: a scheua serrâ, a meistra ch’a no gh’é, o compagno virtuale, o compito via chat, nisciun protagonismo, nisciuña luxe inti euggi açeisa da chesesegge neuva esperiensa visciua inta communitæ scolastica. A scheua a s’é fermâ. A scheua a l’é serrâ. E ancon ancheu, a-a fin de zugno, ninte de concreto o l’é stæto inandiou pe piggiâ e parte de sto apparato fondamentale, che ormai o l’é vegnuo à ëse un fantaxima. Ancon inguggeito into scilençio da vegnî sordi.
Inte sto scilençio comensa però à emerge de voxe, ancon un pittin sottî, confuse, ma no pe questo inefficaci. Son e voxe de chi o l’é è apreuvo à çerne da che parte stâ, son e voxe de chi o l’é derê à dî che progettâ torna insemme se peu e se deve, che a scheua o l’é o pòsto pe eccellensa de l’imprendimento, e inte l’imprendimento ghe stà tutto: l’instruçion, l’educaçion, a formaçion, o crescio de ognidun e da collettivitæ, l’uso di spaçi, o dâ a mente a-i beseugni e a-i dexidëi di scingoli e de unna vasta collettivitæ, fæta ascì de stradde, quartê, abitanti, passanti, commercianti…
Semmo apreuvo à imaginâse unn’evoluçion de l’idea de scheua, che a vive ciù tanto in scinergia co-i quartê de riferimento; unna scheua dinamica, ch’a no særa per derui ò pandemie, ma che incangio a pòsse finarmente diventâ o veo ponto de riferimento intorno a-o quæ fâ giâ o crescio di ciù piccin, in seguessa. Unna scheua ch’a pòsse comensâ à conçepî i seu confin feua ascì da-i edifiçi scolastichi, anche perché questa scituaçion a l’à dimostrou l’assoluta neçescitæ de piggiâse ognidun e seu responsabilitæ.